در ایران، به‌رغم همه پتانسیل‌های موجود، همچنان روند تجاری‌سازی اموال فکری و اختراعات، مشکلات متعددی را برسر راه خود تجربه می‌کند و این درحالی است که برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان باید در جهت تسهیل این مسیر تلاش جدی انجام شود. کاربردی کردن دارایی‌های فکری و ارزش‌گذاری و تجاری‌سازی اختراعات به‌طور قطع می‌تواند به روند توسعه در کشور کمک کند.
دکتر سعید حبیبا، رئیس مرکز مالکیت فکری، انتقال تکنولوژی و تجاری‌سازی پارک علم و فناوری دانشگاه تهران به همشهری گفت: موانع متعددی برسرراه تجاری‌سازی اموال فکری و اختراعات در ایران وجود دارد. از یک سو، دشواری اثبات اینکه مبتکران و مخترعان، اموال فکری را تولید کرده‌اند و از سوی دیگر، دشواری تعیین ارزش اموال فکری تولید شده توسط شرکت‌های دانش بنیان و غیردانش بنیان است.
علاوه براین، دشواری در مدیریت اموال فکری از قبیل نگهداری و بهره‌برداری از اموال فکری و همچنین نداشتن تعامل سازنده بین صنعت و دانشگاه از مشکلات دیگر تجاری‌سازی در کشور است. او افزود: شرکت‌ها و افرادی که دارای ابتکارات و خلاقیت هستند، نمی‌دانند خلاقیتی را که به‌وجود آورده‌اند، چگونه باید حمایت، مدیریت و پس از آن تجاری‌سازی کنند و این درحالی است که در دنیا برای همه این موضوعات چاره‌اندیشی شده است. دکتر حبیبا اظهار داشت: یکی از راهکارهای مهم، ایجاد فن بازار است یعنی بازاری را به‌وجود آوریم تا شخصی که دانشی را تبدیل به محصول کرده است بتواند آن را در آنجا عرضه کند و از طرف دیگر، متقاضیان آن محصول نیز بتوانند به آنجا مراجعه و نیاز خود را اعلام کنند.
نبود فن بازار یکی از موانع تجاری‌سازی دانش در ایران است البته به‌تازگی قدم‌هایی در این زمینه برداشته شده است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: نداشتن ارتباط صحیح بین صنعت و دانشگاه از دیگر موانع است. دانشگاه نیروهایی را تربیت می‌کند که صنعت می‌گوید من نیاز ندارم یا صنعت نسبت به متخصصان دانشگاه و مبتکران احساس تمایل نشان نمی‌دهد و ترجیح می‌دهد آنها را از خارج جذب کند. دکتر حبیبا خاطرنشان کرد: از اواخر دهه70، در زمینه مالکیت فکری اقداماتی انجام شده است ولی با همه تحولات، هنوز به نقطه مطلوب در زمینه تجاری‌سازی نرسیده‌ایم.
دکتر سیدمهدی سیدی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری ومعاون پژوهشی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز در این‌باره به همشهری گفت: مشکل اصلی این است که پژوهش در ایران سفارش داد نمی‌شود و این درحالی است که برای تجاری‌شدن یک ایده، نیاز است که سفارش‌دهنده‌ای وجود داشته باشد و از سوی دیگر، کشش بازار و مشتری نیز در سفارش‌ها درنظر گرفته شود.او افزود: در ایران سرمایه‌گذاران و صاحبان صنایع نسبت به این مسئله جدی وارد نشده‌اند.
به‌عبارت دیگر، صنعت در کشور بازار درست و مطلوبی را ایجاد نکرده است.این استاد دانشگاه تصریح کرد: برای تجاری شدن یک ایده، یک بخش ارائه‌کننده و بخش دیگر، مصرفکننده ایده است. مصرفکننده به این معنا که هم خودش مصرفکننده و هم صادرکننده باشد که متأسفانه در ایران، این دو در کنار هم قرار نگرفته‌اند.دکتر سیدی اظهار داشت: صاحبان صنایع در ایران، مشکلات ریزودرشت را ارائه نمی‌کنند که محققان ما بتوانند روی مشکلات آنها به‌طور جدی کار و فعالیت کنند.
به سخن دیگر، این طور نیست که دانشجویی که می‌خواهد روی پروژه‌ای کار کند ایده‌ای از بخش صنعت داشته باشد که بتواند یک مشکل کاربردی را رفع کند. او خاطرنشان کرد: بخشی از پژوهش‌های کاربردی که انجام می‌شود پژوهش‌هایی است که سفارش‌دهنده و سرمایه‌گذار دارد بنابراین در مسیر تجاری‌شدن با مشکل کمتری مواجه می‌شوند اما نوع دوم پژوهش‌ها در عین حالی‌که کاربردی هستند اما چون سفارش‌دهنده و سرمایه‌گذاری منتظرش نیست، محقق بعد از موفقیت تازه باید به‌دنبال سرمایه‌گذار بگردد و او را راضی کند که روی کارش سرمایه‌گذاری کند و این مسیر، مسیری طولانی است و با توجه به اینکه عمر فناوری نیز کوتاه است این به‌معنای از بین رفتن ایده خواهد بود.
